Οι αδύνατοι ας χρεωκοπήσουν

«Αφήστε τους αδύνατους της Ευρωζώνης να χρεοκοπήσουν!»: αυτό είναι το σαφές μήνυμα που έστειλε χθες η Γερμανίδα καγκελάριος, Άνγκελα Μέρκελ, στους Ευρωπαίους ομολόγους της στις Βρυξέλλες, προδιαγράφοντας έτσι έμμεσα και την τύχη της Ελλάδας, στην περίπτωση που «ναυαγήσει» η εφαρμογή του τριετούς σταθεροποιητικού προγράμματος.

Ως συνήθως, το θέμα της «οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης», που τέθηκε χθες στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών, δημιούργησε έντονες πολιτικές εντάσεις και διχογνωμίες, ενώ η Γερμανία φάνηκε να απομονώνεται στις σκληρές θέσεις της, υπέρ της καθιέρωσης μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας στη ζώνη του ευρώ, καθώς ακόμη και η Γαλλία τηρεί σαφείς αποστάσεις από την πολιτική του Βερολίνου. Όμως, στην πραγματικότητα η καγκελάριος Μέρκελ έχει κάνει από χθες ένα γιγάντιο βήμα προς την κατεύθυνση της επιβολής των γερμανικών θέσεων, αρχίζοντας ουσιαστικά την αντίστροφη μέτρηση για την καθιέρωση του μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας με… ανεξέλεγκτη εκχώρηση εθνικής κυριαρχίας των κρατών που θα «πέφτουν»:

Όπως επισημαίνουν διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες, η Μέρκελ χθες δεν άφησε το παραμικρό περιθώριο συζήτησης επί της πρότασης που έχει διατυπωθεί στο παρασκήνιο από πολλές κυβερνήσεις, για παράταση της λειτουργίας του ειδικού μηχανισμού διάσωσης οικονομιών της Ευρωζώνης από τη χρεοκοπία, με 1 τρις. ευρώ από τις κυβερνήσεις και το ΔΝΤ, ο οποίος τυπικά έχει έγκριση λειτουργίας μέχρι την άνοιξη του 2013.

«Ήταν ένα πολύ καθαρό μήνυμα στους συναδέλφους μου», είπε η ίδια η Μέρκελ στους δημοσιογράφους στις Βρυξέλλες: «Πρώτον, η Γερμανία δεν θα υποστηρίξει την παράταση ισχύος της υφιστάμενης "ομπρέλας" διάσωσης. Δεύτερον, θα πρέπει να εργασθούμε σκληρά για να φθάσουμε γρήγορα σε μια συμφωνία για κυρώσεις (σ.σ.: στις χώρες με υπερβολικά ελλείμματα) και στο νέο πλαίσιο που θα πρέπει να διαμορφωθεί με βάση τα διδάγματα από την κρίση».

Ουσιαστικά, ο κύβος ερρίφθη από την Γερμανία στη χθεσινή Σύνοδο Κορυφής: εφόσον το Βερολίνο αρνείται οριστικά να συνεχίσει να χρηματοδοτεί «πακέτα» διάσωσης ασθενών οικονομιών, όπως αυτό που ενεργοποιήθηκε για την Ελλάδα, αλλά και το ευρύτερο σχέδιο στήριξης του 1 τρις. ευρώ, οι υπόλοιπες χώρες της Ευρωζώνης δεν έχουν την παραμικρή δυνατότητα να επιβάλλουν παράταση της ισχύος των «πακέτων» μετά το 2013, ή το 2014 (στην περίπτωση της Ελλάδας).

Κλείνοντας τον κρουνό της χρηματοδότησης σχεδίων διάσωσης, η Γερμανία είναι πλέον σε θέση να οδηγήσει στην κατεύθυνση που επιθυμεί τη συζήτηση στην Ευρώπη, όσο και αν αντιδρούν άλλες χώρες στη σκληρή γραμμή της για το μηχανισμό οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης και τις ελεγχόμενες χρεοκοπίες που προτείνει η γερμανική πλευρά. Ο προεδρεύων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Βαν Ρομπέι είναι χαρακτηριστικό ότι υποχρεώθηκε χθες να κάνει λόγο για «πραγματική πιθανότητα» να συνεχισθούν οι διαπραγματεύσεις για ένα μόνιμο μηχανισμό χρεοκοπίας, παρότι για να ισχύσει κάτι τέτοιο θα χρειασθεί αναθεώρηση των ευρωπαϊκών συνθηκών.

Η γερμανική πρόταση για τέλος στις χρηματοδοτήσεις ασθενών οικονομιών και ελεγχόμενη χρεοκοπία με διεθνή οικονομική κηδεμονία από τους πιστωτές βρίσκει σύμφωνη και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Πριν από λίγες ημέρες, ο Ζαν Κλωντ Τρισέ ξεκαθάρισε ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για χρηματοδοτικά προγράμματα στήριξης ασθενών οικονομιών, γιατί θα εκδηλωθούν σοβαρές αντιδράσεις από την κοινή γνώμη –ο Γάλλος τραπεζίτης δεν το διευκρίνισε, αλλά η χώρα όπου θα εκδηλωθούν τέτοιες αντιδράσεις με τη μεγαλύτερη ένταση είναι η Γερμανία.

Τι σημαίνει, λοιπόν, στην πράξη η γερμανική ιδέα για το νέο μοντέλο οικονομικής διακυβέρνησης της Ευρωζώνης; Και πώς θα εφαρμοσθεί στην περίπτωση της Ελλάδας, αν κάτι πάει στραβά με την εφαρμογή του τριετούς σταθεροποιητικού προγράμματος, με αποτέλεσμα η χώρα να μην καταφέρει να καλύψει τις τεράστιες δανειακές ανάγκες της από τις αγορές; Και πώς υπολογίζει το Βερολίνο, ότι θα αντέξει το τραπεζικό σύστημα της Γερμανίας στις πιέσεις μιας χρεοκοπίας χώρας της Ευρωζώνης; Η απάντηση σε αυτά τα ερωτήματα είναι απλή και έχει δοθεί ήδη από τον Ιούλιο, όταν διέρρευσε στο γερμανικό περιοδικό «Spiegel» το γερμανικό σχέδιο για ελεγχόμενες χρεοκοπίες: Όποια χώρα δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί από την αγορά, θα κηρύσσει στάση πληρωμών και θα ακολουθείται διαδικασία αναδιάρθρωσης του χρέους της, με «κούρεμα» των απαιτήσεων των πιστωτών.

Όμως, η αναδιάρθρωση του χρέους, ώστε να γίνει βιώσιμη η εξυπηρέτησή του και να επανέλθει η χρεοκοπημένη χώρα στην αγορά, θα γίνεται με ταυτόχρονη επιβολή ενός δρακόντειου καθεστώτος κηδεμονίας στη χρεοκοπημένη χώρα, η οποία θα ασκείται από κράτη και ιδιώτες πιστωτές, μέσω του «Κλαμπ του Βερολίνου», μιας νέας λέσχης πιστωτών, που η Γερμανία επιδιώκει να συστήσει. Στο κλαμπ θα έχουν δικαίωμα εκπροσώπησης όλοι οι πιστωτές χρεοκοπημένων χωρών της Ευρωζώνης και με τη σειρά του το κλαμπ θα έχει δικαίωμα ακόμη και να διορίζει υπουργό Οικονομικών της επιλογής του στη χώρα – «θύμα».

Σε ό,τι αφορά τις παρενέργειες στο πιστωτικό σύστημα της Γερμανίας, το Βερολίνο έχει διαμορφώσει μια πολύ σαφή αντίληψη των επόμενων κινήσεων. Όπως εκτιμά η γερμανική πολιτική ηγεσία, η ισχυρή οικονομική και δημοσιονομική θέση της χώρας θα της επιτρέψει να ενισχύσει κεφαλαιακά τις τράπεζες για να αντέξουν όση πίεση και αν τους ασκήσει μια χρεοκοπία στην Ευρωζώνη. Οι Γερμανοί ψηφοφόροι, που θα… έπαιρναν με τις πέτρες μια κυβέρνηση, αν αποφάσιζε νέες ενισχύσεις π.χ. στην Ελλάδα, πολύ πιο εύκολα θα αποδέχονταν την ανάγκη ενίσχυσης των γερμανικών τραπεζών από την κυβέρνηση, ώστε να συνεχίσουν απρόσκοπτα τη λειτουργία τους. Αυτή η γερμανική στρατηγική για το τραπεζικό σύστημα ουσιαστικά στρέφεται ευθέως κατά της Γαλλίας και μακροπρόθεσμα μπορεί να αλλάξει δραστικά τις ισορροπίες ανάμεσα στις δύο ισχυρές ευρωπαϊκές δυνάμεις, υπέρ των Γερμανών. Η γαλλική κυβέρνηση έχει ελάχιστα δημοσιονομικά περιθώρια να ενισχύσει τις τράπεζες σε περίπτωση χρεοκοπίας μιας χώρας της Ευρωζώνης, γι’αυτό και επιμένει στην ανάγκη διεθνών «πακέτων» για τη διάσωση ασθενέστερων οικονομιών.

Αν περάσουν οι γερμανικές προτάσεις, η δημοσιονομικά ασθενής Γαλλία θα βρεθεί σε πολύ δύσκολη θέση και η πολιτική ισχύς της έναντι της Γερμανίας θα εξασθενίσει σημαντικά. Κυβερνητικά στελέχη τονίζουν σε κατ’ιδίαν συζητήσεις, ότι αυτή η επιθετική πολιτική της Γερμανίας δικαιολογεί απόλυτα την ανησυχία που κατ’επανάληψη έχει εκφράσει ο Πρωθυπουργός για απώλεια εθνικής κυριαρχίας σε περίπτωση χρεοκοπίας της χώρας και εξηγεί εν μέρει την επιμονή της κυβέρνησης να εφαρμόσει χωρίς την παραμικρή απόκλιση το μνημόνιο, ώστε να μη βρεθεί από το 2014 στη θέση του «πειραματόζωου» του νέου μηχανισμού ελεγχόμενης χρεοκοπίας, που εισηγείται η Γερμανία…

ΛΑΛΕΙ ΚΑΙΡΙΑ