Ο τουρκικός «βομβαρδισμός» της Ευρώπης

• Οι Τούρκοι επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν τον ίδιο τον Γ.Γ. του ΟΗΕ για την προώθηση των θέσεών τους και της πολιτικής τους μέσω του κ. Ντάουνερ και προφανώς μέσω της έκθεσης, την οποία θα εκπονήσει το Νοέμβριο για την επικρατούσα κατάσταση στο Κυπριακό και δη αυτήν των συνομιλιών. Η έκθεση εξελίσσεται σε απειλή για την ε/κ πλευρά...

Του Γιάννου Χαραλαμπίδη*

Τα Ηνωμένα Έθνη και η Ε.Ε. αποκλίνουν από θέματα αρχών και αξιών και αντί να γίνονται θεματοφύλακας του δικαίου και μηχανισμοί αποκατάστασης της παραβιασθείσας από την Τουρκία εννόμου τάξεως, μετατρέπονται σε μεθοδολογικά εργαλεία νομιμοποίησης των τετελεσμένων της εισβολής. Ενώ, λοιπόν, η Ε.Ε. και τα Ην. Έθνη ήταν οι συμπληγάδες της Τουρκίας, τείνουν τώρα ν' απειλούν, ειδικώς τον προσεχή Δεκέμβριο, την ίδια την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η διέξοδος...
Η τουρκική διπλωματία χρησιμοποιεί πλέον τα Ην. έθνη και την Ε.Ε. είτε για να επιτύχει τη λύση που επιθυμεί είτε για να φορτώσει την ευθύνη στην κυπριακή Κυβέρνηση, εάν μέχρι το τέλος του έτους δεν υποκύψει στις αξιώσεις της Άγκυρας. Η Τουρκία, μετά τα Ην. Έθνη «βομβαρδίζει» την Ε.Ε. με τις θέσεις της, έχοντας ως κύριο σύμμαχο τη Βρετανία και τους Σκανδιναβούς. Οι αντιλήψεις της Άγκυρας διαβιβάστηκαν προσφάτως από τον ίδιο τον Αχμέτ Νταβούτογλου προς τον Επίτροπο Αρμόδιο για θέματα Διεύρυνσης Στέφαν Φούλε και καταγράφονται ως εξής:
1. Η Τουρκία θέλει λύση ως το τέλος του έτους.
2. Η διαδικασία που πρέπει να υιοθετηθεί πρέπει να είναι αυτή του εξπρές. Εάν δεν υπάρξει πρόοδος και προϋποθέσεις λύσης ως την έκδοση της έκθεσης του Γ.Γ. του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν, τότε η μοναδική διέξοδος για τη διευθέτηση του προβλήματος είναι η Διεθνής Διάσκεψη, την οποία ο κ. Νταβούτογλου περιέγραψε την περασμένη Τρίτη στη «Huriet Daily News» στη λογική του 3+2 ή 3+3, που σημαίνει:
α. Είτε θα πραγματοποιηθεί Διεθνής Διάσκεψη μεταξύ των τριών εγγυητριών δυνάμεων (Ελλάδας, Τουρκίας, Βρετανίας) και των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων.
β. Είτε θα πραγματοποιηθεί με όλα τα πιο πάνω μέρη συν τα Ην. Έθνη. Βεβαίως, μπορεί το «σύστημα λειτουργίας» μιας Διεθνούς Διάσκεψης να διευρυνθεί και να γίνει 3+2+2. Δηλαδή οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις, οι Ε/κ και οι Τ/κ και ο ΟΗΕ συν την Ε.Ε. Και ούτω καθεξής...
Τα... ακατανόητα
Βεβαίως, οι πραγματικοί σχεδιαστές του νέου σκηνικού είναι οι Βρετανοί. Και ο τουρκοβρετανικός σχεδιασμός επικεντρώνεται σε δυο επίπεδα δράσης: Το ένα είναι αυτό του ΟΗΕ και το άλλο είναι εκείνο της Ε.Ε. Στο επίπεδο των Ην. Εθνών Τούρκοι και Βρετανοί:
1. Ελέγχουν τον τρόπο διεξαγωγής των συνομιλιών και προωθούν διεθνώς και δη στην έδρα του ΟΗΕ τις θέσεις και την πολιτική λογική που επιθυμούν μέσω του Αλεξάντερ Ντάουνερ, ο οποίος προ καιρού θα έπρεπε να κηρυχθεί ως μεροληπτικός σε βάρος της ε/κ πλευράς δρων.
2. Επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν τον ίδιο τον Γ.Γ. του ΟΗΕ για την προώθηση των θέσεών τους και της πολιτικής τους μέσω του κ. Ντάουνερ και προφανώς μέσω της έκθεσης, την οποία θα εκπονήσει το Νοέμβριο για την επικρατούσα κατάσταση στο Κυπριακό και δη αυτήν των συνομιλιών. Η έκθεση εξελίσσεται σε απειλή για την ε/κ πλευρά. Γιατί; Διότι: πρώτο, είναι ασαφής η βάση των συνομιλιών και η τουρκική πλευρά όχι μόνο την ερμηνεύει στη λογική της συνομοσπονδίας, αλλά όπως ισχυρίζεται θέλει λύση χθες. Ως το τέλος του έτους.
Επειδή τα όρια μεταξύ της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας των δυο ισότιμων συνιστώντων κρατών και της συνομοσπονδίας των δυο ισότιμων συνιστώντων κρατών δεν είναι για τον απλό πολίτη ευκρινή, οι τρίτοι, καλοθελητές και μη, δεν θα καταλογίσουν ευθύνη σ' εκείνον που θα πει ναι αλλά σ' εκείνον που θα πει όχι στη διχοτομική τουρκοβρετανική λύση, η οποία θα φορέσει το φερετζέ της κυπριακής λύσης. Διότι, άλλωστε, στην πράξη η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, ειδικώς όπως συζητείται σήμερα στις συνομιλίες, είναι εξίσου διχοτομική όπως και η συνομοσπονδία. Συνεπώς, οι ξένοι είτε δεν θέλουν να κατανοήσουν είτε δεν κατανοούν γιατί αντιδρούμε στις τουρκικές προτάσεις. Υπάρχει επί τούτου ακόμη μια εξήγηση: Η πραγματική πτυχή του Κυπριακού, δηλαδή αυτή της εισβολής και κατοχής, έχει μπει στο ράφι, αφού η λύση του προβλήματος είναι αποκλειστική ευθύνη των ηγετών των δυο Κοινοτήτων. Αυτό δίδει τη δυνατότητα στην Τουρκία να βγάλει την ουρά της απ' έξω.
Οι κόκκινες γραμμές
Υπό αυτές τις συνθήκες, με την Τουρκία δηλαδή να επιμένει σε λύση εξπρές, δημιουργείται η εικόνα ότι η Άγκυρα και οι Τ/κ είναι έτοιμοι για λύση σε αντίθεση με τους Ε/κ, οι οποίοι είναι αρνητικοί επειδή βολεύονται από την υφιστάμενη κατάσταση και από τα οφέλη της Ε.Ε. Και όχι μόνο. Θεωρούν ότι οι Ε/κ κρατούν τους Τ/κ σε απομόνωση. Και πώς να μη δημιουργείται αυτή η κίβδηλη εικόνα, όταν ουκ ολίγοι Ευρωπαίοι δεν γνωρίζουν ή προσποιούνται ότι δεν γνωρίζουν ότι:
1) Η πλειοψηφία των νόμιμων κατοίκων του βορρά είναι Ε/κ, τους οποίους βιαίως εκδίωξε από τις οικίες και τις περιουσίες τους ο τουρκικός στρατός.
2) Οι Ε/κ πρόσφυγες διαθέτουν επί τη βάσει τίτλων ιδιοκτησίας την πλειοψηφία της γης. Λογικά ομιλούντες, η ε/κ πλευρά θα έπρεπε να είχε ανατρέψει τον τουρκικό επί της απομόνωσης ισχυρισμό στην ακόλουθη βάση:
α. Σε απομόνωση βρίσκονται οι Ε/κ πρόσφυγες επειδή ο τουρκικός στρατός κατοχής τούς απαγορεύει να ασκήσουν τα ανθρώπινα δικαιώματά τους.
β. Εάν η Τουρκία δεν αρχίσει την αποχώρηση των στρατευμάτων της από το νησί και αν δεν αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, ούτε η τουρκική ενταξιακή πορεία μπορεί να συνεχιστεί ούτε η διαδικασία επίλυσης του Κυπριακού μπορεί να αναμένει κανείς ότι μπορεί να έχει αίσιο τέλος. Αυτές είναι κόκκινες γραμμές, οι οποίες για ν' αποδώσουν καρπούς, χρειάζεται πολιτική βούληση και ένταξή τους σε στρατηγική, συμμαχίες και εναλλακτικά σενάρια δράσης.
Το στρατηγικός λάθος του Προέδρου και το μπούμερανγκ
ΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ λάθος του Προέδρου Χριστόφια ήταν το εξής:
Αντί να παραμείνει επί θεμάτων αρχών και αντί να θέσει ως βάση έναρξης ουσιαστικού διαλόγου τις αποφάσεις της Ε.Ε., που προνοούν:
1) άμεση αποχώρηση των τουρκικών στρατευμάτων για να διευκολυνθεί η λύση του Κυπριακού, η οποία πρέπει να είναι σύμφωνη με τις αρχές και τις αξίες επί των οποίων είναι θεμελιωμένη η Ε.Ε.,
2) την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία και την άρση του εμπάργκο, που η Άγκυρα επιβάλλει επί των κυπριακών πλοίων και αεροσκαφών, αποδέχθηκε ως βάση:
α) τα δυο συνιστώντα κράτη, τα οποία, για να εφαρμοστούν στο πλαίσιο μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας ή συνομοσπονδίας, θα πρέπει να γίνει αποδεκτή η απόκλιση από θεμελιώδεις δημοκρατικές αρχές και αξίες της Ε.Ε. και του ΟΗΕ, όπως είναι αυτή του ένας άνθρωπος - μία ψήφος ή εκείνη της ελεύθερης εγκατάστασης και αγοράς περιουσίας, καθώς και ο πλήρης σεβασμός των ήδη υφιστάμενων δικαιωμάτων, που παραβιάστηκαν και παραβιάζονται από το στρατό κατοχής, όπως είναι το δικαίωμα της ιδιοκτησίας.
β) Την παραμονή 50 χιλιάδων εποίκων ως βάση για παραπέρα διαπραγμάτευση.
γ) Την εκ περιτροπής Προεδρία, που συνιστά ρατσιστική και αντιδημοκρατική προσέγγιση, η οποία δεν συνάδει καν με την κυπροκεντρική αντίληψη του Προέδρου, καθότι από τη μια καταργεί την αρχή της πλειοψηφίας, την οποία έχουν οι Ε/κ, και από την άλλη είναι ρατσιστική στην εξής βάση: Εφόσον είμαστε όλοι Κύπριοι και Ευρωπαίοι, γιατί να μην εκλέγουμε από κοινό ενιαίο εκλογικό κατάλογο, στην αρχή του ένας άνθρωπος - μια ψήφος, τον Κύπριο Πρόεδρο και Αντιπρόεδρο που επιθυμεί η πλειοψηφία του συνόλου του λαού; Μήπως στην ομοσπονδία των ΗΠΑ υπάρχει διάταξη που να προνοεί ότι ο ένας χρόνος της προεδρικής θητείας θα εκτελείται από μαύρο και τα άλλα τρία έτη από λευκό;
δ) Την κατανομή των εξουσιών, που συνιστά διαδικασία κατακερματισμού της κυριαρχίας στα τρία: Μεταξύ των δυο συνιστώντων κρατών και της κεντρικής εξουσίας. Αντί, δηλαδή, να έχουμε ως αρχή και βάση την αναγνώριση από την Τουρκία τής Κυπριακής Δημοκρατίας, δηλαδή της μίας και ενιαίας κυριαρχίας, μπήκαμε στη διαδικασία για τον κατακερματισμό της στα τρία με την προσδοκία ότι θα συνυπάρχουν στη μία.
Αντιστροφή της απειλής
ΤΩΡΑ η τουρκική πλευρά θα επιχειρήσει να κερδίσει τη στήριξη των Ην. Εθνών και της Ε.Ε. για τη διεξαγωγή μιας Διεθνούς Διάσκεψης ως της μόνης εναλλακτικής επιλογής για την επίτευξη λύσης εξπρές ως το τέλος του έτους ή αρχές του επομένου. Βεβαίως, μια τέτοια διάσκεψη θα σημαίνει και την αποδοχή και εφαρμογή με τρόπο έμμεσο της επιδιαιτησίας, διότι οι λοιποί συμμετέχοντες στη Διεθνή Διάσκεψη δεν θα είναι θεατές.
Εάν η τουρκική πλευρά βάλει μπροστά τον Γ.Γ. των Ην. Εθνών να καλέσει τα ενδιαφερόμενα μέρη για μια Διεθνή Διάσκεψη και υποστηριχθεί η κίνησή του αυτή από την Ε.Ε., τότε θα έχουμε ένα ανάλογο σκηνικό με εκείνο της Νέας Υόρκης το 2004, που οδήγησε στην επιδιαιτησία και στο Μπούργκενστοκ. Με τη διεθνή κοινότητα στο σβέρκο του πώς θα πει όχι ο Πρόεδρος; Συνεπώς, για να μη φτάσει και να φτάσουμε σε δραματικές και επώδυνες του παρελθόντος καταστάσεις, από τώρα και δημόσια θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τις θέσεις της ε/κ πλευράς και να βάλει κόκκινες γραμμές υπό την έννοια ότι:
Εάν τις ξεπεράσει ο κ. Ντάουνερ και ο ΟΗΕ, καθώς και οι Βρετανοί και λοιποί φιλότουρκοι εταίροι, θα είναι αυτοί υπεύθυνοι, μαζί με την Τουρκία, για τη μη λύση του Κυπριακού και για τις περιπλοκές που θα προκύψουν τις σχέσεις Τουρκίας - Ε.Ε. Χωρίς όμως προγραμματισμό και στρατηγική, τέτοιες ενέργειες δεν θα ευοδωθούν διότι κανείς δεν θα μας πάρει στα σοβαρά ή ενδέχεται να εξελιχθούν σε μπούμερανγκ. Όπως, δυστυχώς, εξελίσσεται σήμερα η κυβερνητική πολιτική...
* Δρ Διεθνών Σχέσεων 

[Ας μιλήσουμε επιτέλους!]