Θα καταστραφούμε για ένα γινάτι;

Στο Πρόγραμμα Διακυβέρνησης που εκδόθηκε μετά την εκλογή Δ. Χριστόφια, υπό τον τίτλο «τι πρέπει να γίνει» καταγράφεται η ακολουθούμενη πολιτική στο κυπριακό με το εξής σκεπτικό: κατάληξη είτε σε αποδεκτή λύση στην βάση των διακηρυγμένων αρχών –προφανώς όπως επιβεβαιώθηκαν μετά και τον πρώτο γύρο των Προεδρικών!– είτε σε ανάδειξη των ευθυνών της Τουρκίας με ανάλογες πιέσεις από την διεθνή κοινότητα. Δυόμιση χρόνια εφαρμογής της πολιτικής με τις συνακόλουθές επιλογές σε ορόσημα και τα αποτελέσματα της, ανεξαρτήτως προθέσεων, δεν είναι ούτε το ένα, ούτε το άλλο ενδεχόμενο. Με τέτοια αποτυχία, τι αναλύσεις έπρεπε να  παράγουν, έστω ΤΩΡΑ, οι σχεδιαστές της πολιτικής αυτής;

Ο Πρόεδρος, όπως κάθε άλλος, έχει ανάγκη σήμερα από τεκμηριωμένες αναλύσεις που κινούνται ΕΞΩ από τον αποτυχημένο σχεδιασμό. Αναλύσεις που ανακυκλώνουν την υφιστάμενη πολιτική γραμμή, μπορεί να κερδίζουν προεδρική εύνοια, αλλά μας οδηγούν στην συντριβή. Αναλύσεις που τολμούν και αναγνωρίζουν την αποτυχία της προδιαγραμμένης γραμμής αποκτούν ιδιαίτερη αξία στην αναζήτηση μιας διαφορετικής γραμμής, που δυνατόν να αποδειχθεί σωστικό για την Κύπρο. Μετά από τόσες διαψεύσεις, λοιπόν, πώς σκέφτονται σήμερα οι σχεδιαστές της ακολουθούμενης πολιτικής; Τρία παραδείγματα, από τα πολλά, δείχνουν πως παρά την αποτυχία, αναστροφή δεν διαφαίνεται:

(α) Το Ανακοινωθέν της 23^ης Μάιου 2008 μεταξύ Χριστόφια-Ταλάτ αναφερόταν σε «συνεταιρισμό των δύο συνιστώντων states”. Το περί «συνεταιρισμού» ήταν πάγια τουρκική αυθαίρετη ερμηνεία και το περί «δύο συνιστώντων states” παραπέμπει στο περιεχόμενο του Σχ.  Ανάν. Ο προεδρικός σύμβουλος κ. Τσιελεπής στήριξε τότε το Ανακοινωθέν, υποτιμώντας τις αυθαίρετες τουρκικές ερμηνείες που ξεκίνησαν αμέσως μετά το Ανακοινωθέν. Μερικές βδομάδες αργότερα -Ιούνιο 2008- η Τουρκία, ΗΠΑ και Αγγλία επιχειρούσαν να εντάξουν το ίδιο λεχτικό σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας, αλλά η Κυπριακή Δημοκρατία αντέδρασε, αναγνωρίζοντας το μέγα λάθος και τα κακοτόπια που θα οδηγούσαν σε αυθαίρετες τουρκικές ερμηνείες, όπως ομολόγησε δημόσια ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος. Σήμερα, το Ανακοινωθέν υιοθετείται από το Συμβούλιο Ασφαλείας, ο  Έρογλου δηλώνει την προσήλωσή του και ο σύμβουλος παραμένει πιστός στον αρχικό σχεδιασμό.

(β) Ένας άλλος προεδρικός σύμβουλος, υπεύθυνος για θέματα Τουρκικής πολιτικής, εκτιμά ΣΗΜΕΡΑ (Ιούνιος 2010) σημαντικές ανακατατάξεις εντός της Τουρκικής πλευράς και διαπιστώνει ότι ο Έρογλου βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί και ότι ο νέος «Τ/κ ηγέτης» (που σύμφωνα με τον Πρόεδρο «εκλέγηκε» λόγω εποίκων) επιδιώκει να αμφισβητήσει την όποια πρόοδο έχει επιτευχθεί στις συνομιλίες μεταξύ των Χριστόφια-Ταλάτ. Στην πραγματικότητα, το ίδιο διάστημα, ο Έρογλου δήλωσε πολλές φορές ότι δεν πρόκειται να φύγει από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων και επιβεβαιώνει την προσήλωσή του στο Ανακοινωθέν της 23ης Μαΐου. Και ο σύμβουλος παραμένει πιστός στον αρχικό σχεδιασμό.   

(γ) Καιρό πριν από την αξιολόγηση της Τουρκίας τον Δεκ του 2009, επιχειρηματολογούσαμε ότι η ηγεσία έπρεπε να ετοιμαστεί εν ανάγκη για την τελμάτωση των τουρκικών ενταξιακών, διαφορετικά το συγκριτικό μας πλεονέκτημα στο ευρωπαϊκό χαρτί, θα έπαιρνε τον κατήφορο με ανυπολόγιστες αρνητικές επιπτώσεις στο κυπριακό και χαμένο το τεράστιο κόστος (οικονομικό, κοινωνικό, πολιτικό κλπ) που καταβάλαμε χάριν του κυπριακού. Τελικά, η Τουρκία συνέχισε τις ενταξιακές της και το Προεδρικό προέβαλλε ως κύριο αντάλλαγμα μια φράση στην Έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου! Έκτοτε,  οι αρνητικές εξελίξεις που ακολούθησαν παίρνουν μορφή  χιονοστιβάδας και οι δικοί μας συνεχίζουν απτόητοι στην γραμμή τους.  

Προφανώς, για να μην παραδεχτούν την αποτυχία τους, εφευρίσκουν ασήμαντα τα οποία αναγάγουν σε σπουδαία. Το 1963, αφορμή για τα κακά ήταν μια πόρνη στην παλιά Λευκωσία. Το 1974, αφορμή για την εισβολή ήταν το πραξικόπημα. Σήμερα, εύχομαι η αφορμή για την συντριβή μας, να μην είναι ένα γινάτι όσων διαχειρίζονται το κυπριακό που αρνούνται πεισματικά να παραδεχτούν ότι έκαναν λάθος.

Κώστας Μαυρίδης