Εργαλεία της νέας τάξης πραγμάτων που καλλιεργούν τον πανικό και την οικονομική τρομοκρατία
Οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης είχαν μέχρι στιγμής να αντιμετωπίσουν τις ρυθμιστικές αρχές που έχουν ανοίξει έρευνα για το ρόλο τους στην παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Τώρα βρίσκονται στο στόχαστρο και των πολιτικών ηγεσιών για τη στάση τους απέναντι σε χώρες με υψηλά ελλείμματα και χρέη. Πληθαίνουν πλέον οι φωνές στην Ευρώπη, που τους κατηγορούν ευθέως ότι με τις κινήσεις τους πυροδοτούν πανικό στις αγορές, προσφέρουν «στηρίγματα» στους κερδοσκόπους και επιδεινώνουν την κρίση χρέους σε χώρες της Ευρωζώνης. Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γκουίντο Bέστερβελε, πρότεινε μάλιστα χθες τη σύσταση μιας ευρωπαϊκής υπηρεσίας αξιολόγησης πιστώσεων, η οποία όπως υπογράμμισε θα είναι ανεξάρτητη. Ο Γερμανός υπουργός επέκρινε τις ιδιωτικές αμερικανικές εταιρείες αξιολόγησης, επισημαίνοντας ότι αξιολογούν χρηματοπιστωτικά προϊόντα, τα οποία αναπτύσσουν και διανέμουν οι ίδιες. «Οι συγκρούσεις συμφερόντων είναι δεδομένες» τόνισε χαρακτηριστικά. Από την πλευρά του και ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών, Βόλφανγκ Σόιμπλε, τόνισε ότι οι αγορές δεν θα πρέπει να δίνουν ιδιαίτερη σημασία στους οίκους αξιολόγησης. Η συζήτηση για το ρόλο των τριών μεγάλων οίκων, Standard & Poor's, Moody's και Fitch, επανήλθε στο προσκήνιο, μετά τις πρόσφατες υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής αξιολόγησης της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Οι υποβαθμίσεις ήρθαν την ώρα που οι διαπραγματεύσεις για παροχή στήριξης στην Ελλάδα από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ βρίσκονται στην τελική ευθεία και εν μέσω εντεινόμενων ανησυχιών για «διάχυση» των ελληνικών προβλημάτων στις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού Νότου.Έδωσαν έτσι, όπως χαρακτηριστικά σχολίαζαν αναλυτές, τη «χαριστική βολή» στην Ευρωζώνη. Το κόστος δανεισμού των περιφερειακών χωρών της νομισματικής ένωσης εκτινάχθηκε στα ύψη και το ευρώ [EUR=X] βούλιαξε σε χαμηλά έτους. Οικονομικοί αναλυτές σχολιάζουν ότι είναι παράδοξο οι αγορές να δίνουν τόση σημασία στους διεθνείς οίκους, οι οποίοι απέτυχαν παταγωδώς στην αξιολόγηση χρηματοπιστωτικών προϊόντων, που βρέθηκαν στο επίκεντρο της παγκόσμιας κρίσης. Πέρα από την αδυναμία τους να προειδοποιήσουν εγκαίρως για τους κινδύνους των τιτλοποιημένων δανείων προς δανειολήπτες χαμηλής φερεγγυότητας (subprime) είναι ενδεικτικό ότι είχαν δώσει την υψηλότερη δυνατή αξιολόγηση («ΑΑΑ») και στο συνθετικό cdo «Αbacus», μέσω του οποίου η Goldman Sachs κατηγορείται ότι εξαπάτησε τους επενδυτές. Γιατί λοιπόν εξακολουθούν να επηρεάζουν σε τέτοιο βαθμό τις αγορές; O λόγος είναι απλώς εξηγεί ο Χιούγο Ντίξον, αναλυτής του Reuters. Οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης είναι «ενσωματωμένοι» στον τρόπο λειτουργίας των αγορών. Ορισμένοι επενδυτές επιτρέπεται να αγοράζουν επενδυτικά προϊόντα μόνο εάν βρίσκονται στην κατηγορία υψηλής διαβάθμισης (investment grade) και επομένως πωλούν ότι αξιολογείται ως «σκουπίδι» (junk).